di Ivan Marongiu

Sos Goshiwon: comente si bivet in un’aposentu de 4 mq in Corea de su Sud

Sa Corea de su Sud est connota pro sa cultura eterogènea sua, sos palàtzios artos, su màndigu bonu e sas indùstrias tecnològicas suas. Ma b’at unu parte de custu paisu chi medas non connoschent: semus alleghende de sos goshiwon. Su faeddu benit dae “goshiwon”, chi est un’unidade abitativa minoredda, econòmica meda, in ue bivent sas persones prus pòveras de sa Corea de su Sud. Istudiantes, traballadores a bassu rèditu, disocupados, persones cun problemas de salude fìsica o mentale e àteras categorias de persones chi non ant bastante dinare, agatant in su goshiwon una solutzione a su problema abitativu issoro, adatandesi a sos ispàtzios istrintos de custos aposentos chi in mèdia mesurant 3-6 metros cuadros. Ma cando sunt nàschidas custas castas de abitatziones? S’unidade abitativa de su goshiwon, cussa in istile “dormitòriu”, est essida sa prima borta in Corea de su Sud a sa fine de sos annos ’70, mescamente in sos bighinados a presu de sas universidades de Seoul. Sos goshiwon s’assimìgiant meda a sas famadas “domos lòculu“, o coffin cubicles, de Hong Kong, est a nàrrere sos aposentos de pagos metros cuadrados acanta b’at totu su chi serbit pro bìvere una persone sola: letu, pianu pro coghinare e gabbineto.

Ma sas unidades abitativas coreanas sunt fintzas peus. Custas istruturas, comente amus naradu, sunt istadas imbentadas pro ofrire allògios econòmicos a sos istudiantes chi si deviant preparare pro sos esàmenes istatales pro devènnere abogados o artos funtzionàrios guvernativos. Difatis, su tèrmine coreanu “goshiwon” cheret nàrrere literalmente “aposentu de esàmene”. A s’ispissu, sos goshiwon non tenent ventanas e sos muros a bias sunt gasi fines chi chie bi istat podet intèndere ogni faeddu e movimentu de sos àteros pesonantes chi istant in su matessi pranu. Duncas non garantit peruna riservadesa.

Sos aposentos, chi sunt meda prus minores de unu tìpicu monolocale, pro su prus sunt dotadas de unu letu minore, iscrivania e mini-frigorìferu. In custas abitatziones, si gosi si podent mutire, sos istudiantes si podent inserrare e  isolare dae su mundu pro si pòderent cuntzentrare mègius subra sos istùdios pròpios. A s’ispissu però, bagnu e coghina sunt in comunu cun sos àteros incuilinos. Però in sos ùrtimos annos, sos goshiwon, chi unu tempus beniant bidos comente unu mèdiu ideale pro sa preparatzione de sos esàmenes, sunt devènnidos una casta de allògiu alternativu destinadu a diversas categorias de persones. Sos chi bivent in sos goshiwon tenent totus una cosa in comunu: s’impossibilidade de pagare sos afitos de sas abitatziones cunventzionales. Difatis, sos afitos in Corea de su Sud sunt caros meda, a càusa de sa crèschida econòmica chi at fatu aumentare meda sa dimanda de su mercadu  immobiliare, mescamente in sas tzitades.

Su prètziu de sos afitos de sos  goshiwon est atzessìbile a sos istudiantes, ma però si si cheret unu allògiu cun bagnu in càmera, tando sos prètzios podent aumentare meda a beru. Ma comente amus naradu oe sos goshiwon non benint prus impreados solu dae sos istudiantes chi devent ammaniare sos esàmenes, ma dae una fàscia prus manna de persones. Difatis custas istruturas abitativas sunt seberadas mescamente dae sos traballadores a bassu rèditu pro ite costant tra sos 200.000 e sos 300.000 won (140-213 èuros) a su mese, e sunt meda prus econòmicos de sos apartamentos cun una càmera. In prus, pro pigare unu goshiwon in afitu non serbit caparra, cautziones o ispesas, a diferèntzia de sos àteros afitos, acanta su maere de domo podet pretèndere fintzas s’antìtzipu de 4 meses. Una rechesta impossìbile pro belle totu sos giòvanos traballadores coreanos a bassu rèdditu. Unu goshiwon cun bagnu naturalmente costat de prus, ma su prètziu aumentat fintzas si b’at una fentana. Unu tìpicu monolocale, cun una mannària cumpresa tra 20 e 30 metros cuadrados, in su matessi bighinadu costat a su mancu 1 millione de won a su mese, prus a mancu 700 èuros.  Segundu sos datos de su guvernu sud coreanu, su nùmeru de goshiwon est creschidu meda. Belle s’80% de custas unidades abitativas s’agatat in Seoul (belle 6.000) e in sa provìntzia de Gyeonggi (3.000). In sos ùrtimos annos sunt istados fraigados medas goshiwon in sos bighinados esclusivos a sud de Seoul, comente Chungdamdong e Dokokdong. Custos goshiwon ofrint càmeras prus rifinidas e cun prus servìtzios, a su costu de belle 400.000 – 600.000 won a su mese, est a nàrrere 285-425 èuros.

Belle totu sos pesonantes sunt traballadores tra sos 20 e sos 30 annos chi non si podent permìtere de pagare unu depòsitu cautzionale o chi devent risparmiare pro su matrimòniu.  Medas s’aùgurant chi su guvernu elàboret una polìtica chi cunsentat de ofrire a sos giòvanos allògios adeguados pro more de  garantire a sos traballadores a bassu rèditu e disocupados standard mìnimos de abitabilidade e seguridade. Difatis, su goshiwon podet èssere sugetu a perìgulu de fogu, sende chi medas non sighint sas normas de seguresa. In prus, sas unidades sena ventanas a bias non sunt dotadas de impiantos de ricàmbiu de s’àera e in casu de cortotzircùitu b’at su perìgulu de mòrrere allupados.

A pustis de s’essida de su film famadu “Parasite”, s’interessu pro sa Corea est creschidu in totu su mundu.  Gràtzias a custa pellìcula in medas ant bidu pro sa prima borta sas imàgines de tzitades supermodernas, sas villas e sos apartamentos tìpicos de sa cultura coreana. Ma su film at fintzas permìtidu de fàghere connòschere  medas aspetos disconnotos de custu paisu. Unu de custos aspetos est pròpiu cussu de sos “goshiwon”.  Custa realtade est istada fata connòschere a s’otzidente fintzas pro mèritu de su fotògrafu sudcoreanu Sim Kyu-dong,  chi at coladu 5 annos in unu Goshiwon de Seoul e at fatu bìdere sas cunditziones de vida de sos giòvanos chi bi istant. Difatis  in cussos istampos de pagos metros cuadrados sunt medas sos chi intrant in depressione e a bortas si nde leant sa vida. In Corea difatis sos giòvanos, pro otènnere sutzessu, sunt brontos a sacrificare sos annos mègius de sa vida issoro, ma non totus nche la faghent.

Segundu un’istùdiu reghente, in sos ùrtimos chimbe annos su nùmeru de piseddos de 20 annos malàidos de depressione est aumentadu in modu esponentziale e custa tendèntzia est acapaiada fintzas a sos ritmos de traballu chi finint pro ocupare ogni momentu de sa die, lassende pagu tempus pro coltivare sos raportos umanos. Medas giòvanos difatis sighint su bisu de su sutzessu e sa carriera est  pro issos s’ùnicu modu pro otènnere satisfatzione in sa vida . A dolu mannu però, custos ritmos, cumprumitent sa salude mentale de pitzocos e pitzocas. Pro custu in sos ùrtimos annos sunt naschidos medas progetos chi chircant de interessare sos giòvanos e de prevènnere sos suitzìdios. Unu de custos progetos, chi però est istadu suspèndiu durante su Covid,  est su de Go Ji-Hyun, chi in su 2018 at abertu una “sala de cunversatzione” pro favorire sa sotzializatzione  foras de su logu de traballu. In Corea mancat sa cultura de chistionare s’unu cun s’àteru e si tenet timoria de èssere invadentes, mescamente cun sos angenos”, ispiegat Go Ji-Hyun a sa BBC. “Cando apo abertu su salone sa prima borta, sa pregonta prus fitiana chi apo retzidu dae sos visitadores est istada: ‘Comente fatzo a faeddare cun unu chie non connosco?'”. Pro favorire s’iscàmbiu tra sos clientes custa pitzoca at detzìdidu de introduire un’argumentu de cunversatzione nou ogni tres meses, organizare seminàrios, cunferèntzias e cineforum. Pro evitare chi sas cunversatziones èsserent semper subra argumentos de traballu, sunt istadas fissadas fintzas unas cantas règulas: sos clientes non devent fàghere ischire s’edade issoro, su traballu chi faghent e sa formatzione chi ant tentu. Difatis, in gènere, sa sotziedade coreana predetèrminat  comente  agire e interagire cun sos àteros in base a unas cantas etichetas, duncas si non s’ischit nudda de sa persone chi s’allegat non b’at a èssere perunu precuntzetu.

Tocat a subènnere però chi custos progetos abbarrant riservados mescamente a una fàscia limitada de sa populatzione, a sas elites chi si podent permìtere de si cuntzèdere una pàusa de su traballu, sena arriscare de essere litzentziados.